Etykieta DOJO
Etykieta Dojo jest zbiorem zasad, regulujących zachowanie się karateki w salach ćwiczeń i na treningu. Oprócz aspektów czysto etycznych zawiera w sobie elementy kurtuazyjne, przejawiające się w ukłonach i pozdrowieniach, a także specyficzny ceremoniał, wprowadzający ćwiczących w swoistą atmosferę towarzyszącą treningom karate. „Dojo jest miejscem, gdzie buduje się męstwo, a wyższe uczucia ludzkie budzą się w ekstazie ciężkiej pracy. Jest to tajemnicze miejsce, gdzie umysł ludzki szlifowany jest w pocie czoła.” Niektórzy doszukują: się podstaw przysięgi w staro-japońskim kodeksie samuraja – Bushido (Bushi – wojownik, Do – droga). Dla samuraja złamanie przysięgi Bushido oznaczało hańbę. Dla karateki złamanie przysięgi Dojo powoduje skreślenie z listy Dojo.
Dyscyplina i koncentracja są bardzo ważnymi czynnikami w sztukach Budo. Karate nauczane jest w salach zwanych Dojo. Wejście do DOJO to nie tylko wejście do budynku ale także wejście do „Świątyni Bushido” świątyni wojowników, gdzie okazuje się wzajemny szacunek. Tradycyjny strój treningowy to Karate-Gi (popularnie nazywane Kimono). Gi, czyli ubiór karateki składa się z kaftana, spodni i pasa (obi). Kolor pasa i naszyte na nim pagony oznaczają stopień wtajemniczenia adepta. Nie trzeba nadmieniać, iż Gi powinno być zawsze czyste i w dobrym stanie.
Wejście do DOJO, do sali ćwiczeń
Wchodząc tam w wejściu wykonuje się ukłon – trzymając wyprostowane dłonie przy udach i kłaniając się górną połową ciała. Bezpośrednio po tym pozdrawiamy wszystkich ćwiczących głośnym „OSU”. Zaraz potem należy podejść do nauczyciela, jeśli jest już na sali i pozdrowić go w taki sam sposób – pięści trzymamy jak w pozycji Fudo-dachi. Należy pozdrowić w ten sposób również asystentów trenera, oraz starszych stopniem.
Rozpoczęcie treningu – ceremoniał
Na komendę „Seiza” wszyscy ustawiają się w szeregach według stopni, frontem do prowadzącego, najstarsi stopniem po prawej. Uczeń najstarszy stopniem spośród obecnych (Sempai) – przed nimi, w tym samym kierunku co reszta. On właśnie dogląda ceremonii otwarcia i zakończenia, aby miała ona właściwy przebieg.
Na komendę „Zazen” wszyscy klękają na kolanach, przyklękając najpierw na lewe, a potem na prawe kolano, pośladki na piętach a ręce lekko ugięte w łokciach zaciśnięte pięści na udach, w okolicy pachwiny. Plecy należy trzymać wyprostowane, kolana rozchylone na szerokość barku, a stopy złączone.
Na komendę „Dachi” poprawiamy postawę oraz kimona ,pasy. Klęcząc wyprostowujemy postawę, nie garbimy się.
Następnie Sempai musi on najpierw popatrzeć w tył czy wszyscy siedzą w prawidłowej pozycji, po czym głośno zawołać „Mokuso”. Na ten sygnał wszyscy zamykają oczy i rozpoczyna się moment koncentracji. Przez chwilę staramy się skoncentrować na treningu, który zamierzamy odbyć. Staramy się znaleźć w sobie moc aby wykonać wszystkie ćwiczenia i podanej przez instruktora ilości i z maksymalnym zaangażowanie. Oddychamy w tym czasie wciągając powietrze przez noc i wypuszczając przez usta.
Następną komendą jest „Mokuso-yame”(otworzyć oczy).
Jeśli w Dojo znajduje się portret Mistrza, pada komenda „Sosu-ni-rei” lub „Shihan-ni-rei” i wszyscy wykonują ukłon z „OSU”. Nauczyciel obraca się o 180. twarzą do uczniów, po czym najstarszy stopniem Sempai woła „Sensei-ni-rei” (jeżeli nauczyciel posiada stopień mistrzowski), wtedy wszyscy kłaniają się z głośnym „OSU”. Jeżeli prowadzącym trening jest Sempai, komenda brzmi „Sempai-ni-rei”. Następnie najstarszy stopniem Sempai, wita wszystkich współćwiczących komendą „Otogai-ni-rei”. Po tym wszyscy klęczą i czekają aż nauczyciel wyda polecenie co robić dalej.
Zachowanie się w sali ćwiczeń
Do nauczyciela nigdy nie wolno zwracać się po imieniu, a jedynie SENSEI lub SHIHAN (od 5 DAN) od 8 dan HANSHI. Do każdego wyższego stopniem należy zwracać się Sempai. W czasie zajęć nie wolno opuszczać szeregu, przerywać ćwiczeń i opuszczać sali bez zezwolenia nauczyciela lub asystenta. Po zakończeniu zajęć nauczyciel wychodzi jako pierwszy, a za nim opuszczają salę uczniowie ze stopniami wyższymi. Rozmawiając z nauczycielem lub prosząc – np. o opuszczenie sali, należy stać w Fudo-dachi, Na poprawki ze strony nauczyciela lub wyższego stopnia należy odpowiadać ukłonem z „OSU”. Kłaniamy się partnerowi przed i po każdym wspólnym ćwiczeniu.
OSU, oznacza cierpliwość, respekt i uznanie. Aby rozwinąć ciało jak i ducha niezbędne jest przestrzeganie rygoru treningów. Często jest bardzo ciężko, chcecie zatrzymać się; zrezygnować. Kiedy jesteście już u szczytu musicie przezwyciężyć samych siebie i swoje słabości, musicie wygrać z samym sobą aby osiągnąć swój obrany cel. „OSU” – jest to bardzo ważne słowo mówiące o poszanowaniu, uznaniu, respekcie. OSU oznacza również potwierdzenie, powitanie i pożegnanie.
Kilka podstawowych zasad obowiązujących w DOJO:
- Do nauczyciela nigdy nie wolno zwracać się po imieniu a jedynie Sensei. Do każdego Sempai starszego stopniem czy rangą należy zwracać się także SEMPAI!
- Rozmawiając z Sensei albo Sempai lub prosząc o coś należy stać w pozycji FUDO-DACHI. Na poprawki i uwagi ze strony prowadzącego należy odpowiadać ukłonem z OSU. Kłaniamy się też partnerowi przed i po każdym wspólnym ćwiczeniu. Ukłon jest przejawem szacunku dla przeciwnika.
- Do DOJO nie należy wnosić jedzenia oraz napojów. Także telefony komórkowe zostawiamy w szatni lub wyłączone w DOJO.
- Po zakończeniu zajęć należy Sensei lub starszych stopniem (przy wychodzeniu z Dojo) przepuścić przodem. To samo stosuje się w szatni, umywalni i na całym terenie Dojo!
- W czasie treningu osobom w ubraniach cywilnych nie wolno przebywać na terenie Dojo (z wyjątkiem osób zaproszonych).
- Kimona muszą być zawsze czyste i całe!
- Pas wolno nosić tylko zgodny z nadanym stopniem.
- Noszenie na treningu pierścieni, obrączek, zegarków, łańcuszków itp., jest surowo wzbronione ze względów etykiety i bezpieczeństwa.
- Palenie tytoniu i picie alkoholu jest na terenie budynku w DOJO SUROWO WZBRONIONE !!!